De slakken

Op een dag stelde ik een slak een vraag: ‘Hoe zijn jullie hier gekomen?’
En ik kreeg een opmerkelijk antwoord terug: ‘Wij zijn er gewoon.’
Het is nu een aantal maanden later en ik kan niet anders dan geloven dat de slak gelijk heeft: ze zijn er gewoon.
Een jaar of twee nadat we een tuin op ons schip hadden gemaakt, kwamen de eerste slakken bij ons op bezoek. Met huis en al kwamen ze door de raampjes naar binnen. Soms bleven ze met hun huis steken als de ramen op een kiertje stonden. Ik heb ze altijd vriendelijk buiten gezet.
Maar er zijn nu periodes dat ik (sporen van) naaktslakken zie. En dat gaat me echt te ver. Die dieren kunnen door elke kier en spleet, lijkt wel. Tijd voor een gesprek.
‘Wat doen jullie hier binnen?’ vraag ik de groep.
‘Wij leven. Wij eten.’ En ook deze groep slakken zegt: ‘We beginnen klein. Door eten groeien we.’
Ik gooi ‘m er maar meteen in en zeg: ‘Wij vinden slakken in ons schip vies.’
‘Dat is een standpunt,’ klinkt het rustig.
Met zulke slakken kun je geen oorlog voeren … Toch vertel ik ze dat ik het echt niet vind kunnen en dat ik ze echt niet binnen wil hebben. Maar ik begrijp ook dat ze niet zomaar een weg naar buiten kunnen vinden. Bovendien hebben zij er geen moeite mee hier binnen te zijn en is het dus niet hun probleem.
‘Ik ga jullie er toch uitzetten als ik jullie zie, winter of niet,’ zeg ik.
We nemen een aantal opties door. Momenteel is de grond bevroren en kan ik ze niet buiten zetten omdat ze geen plekje in de grond kunnen maken waar ze zich kunnen nestelen. Tot die tijd kunnen ze ervoor kiezen om zich niet te vertonen. De vuilnisbak vinden ze niet fijn. Ze houden niet van korrelige dingen. Het water vinden ze wel een optie. Als ze daarin gegooid worden, krijgt hun lichaam op een gegeven moment teveel water en worden ze één met het water. Het komt op mij over als een overvloeien van het een in het ander.
Ik zeg de slakken dat ik dat zal doen als ik er weer een zie. Maar ik benadruk dat het mijn voorkeur heeft dat ze verdwijnen. En zich alsjeblieft niet gaan voortplanten als het lente wordt.
Drie dagen na dit gesprek trof ik het kleinste slakje dat ik ooit gezien had. Het bevestigt het idee dat slakken er gewoon zijn en klein beginnen. Helaas zal dit slakje opnieuw moeten beginnen want ik heb me aan mijn woord gehouden …

De steenmarter (3)

Als ik weer contact zoek met de marter ontmoet hij me buiten, niet in de rijhal. In tegenstelling tot de vorige keer laat hij zich nu helemaal zien.
‘Hoe doe ik het?’ is het eerste wat ik hoor.
Ik val weer helemaal voor dit vrolijke dier en vertel wat ik van de pensioneigenaar gehoord heb. Ik vraag ook wat hij over haar weet.
De marter laat in een beeld zien dat haar energie heel rustig en zorgvuldig over het hele terrein uitwaaiert, tot in het uiterste puntje van de laatste wei. Ook hij ontkomt dus niet aan haar en daarom kent hij haar.
Ik heb tegenzin om hem aan te spreken over zijn mogelijke verplaatsing naar het huis. Daarom leg ik hem in beelden uit dat muizen en marters niet welkom zijn in het huis en op de deel. Dat is echt van de mensen, net als hun spullen. Er is ruimte genoeg buitenshuis. ‘Bovendien is de natuur jullie leefterrein,’ voeg ik toe.
We maken een uitstapje naar woonwijken, waar marters soms veel schade aanrichten. Ik zeg: ‘Ik weet dat alle diersoorten hun eigen tamtam hebben. Kun jij andere marters niet uitleggen wat wij hier samen besproken hebben?’ Deze marter vertelt dat het moeilijker voor marters is om in woonwijken te wonen. De mensen hebben zich veel toegeëigend en de werelden lopen daarom door elkaar heen.
‘Leven in woonwijken en huizen geeft veel meer stress voor marters,’ vertelt hij, ‘De natuur, de vrijheid is beter voor ons.’
‘Maar hoe kunnen mensen marters dan buiten houden?’ vraag ik hem. In één beeld begrijp ik dat het hetzelfde principe is als bij de muizen: ze nemen de ruimte die ze kunnen nemen. Ze zijn terug te dringen door gedachteafbakening. En ik zie ook in een razendsnel beeld dat tuinen vaak te netjes zijn, te weinig natuurlijke verstopplekken hebben.
Ik heb zo’n zwak voor dit dier dat ik hem vertel dat ik hem vreselijk leuk vind.
‘Ik werk goed mee, hè?’ reageert hij jolig. ‘Maar vergeet niet: ik kan vrij zijn. Ik ben een vrije marter, hè, zonder stadstress!’

En naar aanleiding van de opmerking van deze marter over gedachteafbakening, gaat een spiritueel creatieve geest weer huppelen met dit begrip.

De steenmarter (2)

Aan de eigenaar van de pensionstalling vraag ik of ze de marter nog gehoord heeft de laatste tijd en krijg dit antwoord:
“Ik moet zeggen dat ik hem persoonlijk inderdaad de laatste tijd niet veel heb gehoord in de hal. En ik hoor ook niet van mijn andere gasten dat ze hem nog veel gehoord hebben. Op zich is het ook niet zo heel erg daar ik veel van mijn gasten juist leer met vreemde geluiden om te gaan; dat ze er zelf niet van schrikken en daarmee hun paarden niet zelf bang maken. Maar goed, er zijn ook een paar dames die heel bang door hem zijn geworden en een poos niet meer durfden te rijden!!”
Dat is dus een heel mooie ontwikkeling. Minder mooi is dat ze gisternacht wakker werd van geluid op zolder. Ik zal hem gaan vragen of hij het was.
De vrouw vervolgde haar mail: “Ik vind het inderdaad niet erg dat hij bij ons woont en zal ook niet vragen of hij weg gaat. Hij mag hier vrij wonen en leven. Ik zou het wel heel waarderen als hij mijn gasten niet laat schrikken en mijn spullen niet te veel kapot maakt. Dan zal ik de rijhal niet proberen af te sluiten voor hem zodat hij er lekker kan blijven wonen en rennen, want daar zat ik wel aan te denken. Dus dat kan je hem wel vertellen. En ik zal aan de dames vragen of ze hem nog horen en ze vertellen dat als ze de hal in komen ze dan even hem aanspreken (en aan het eind bedanken als hij stil is geweest).”
Wederzijds respect …
“Grappig, ik bedenk me dat hij me ook al eens met een les heeft geholpen. Dame was bang voor hem; haar paard was een keer erg geschrokken. Ik met die dame aan het vertellen wat ze wel en niet moest doen om met zo'n situatie om te gaan. En net toe ik alles goed had verteld, maakte hij bescheiden lawaai. De dame schrok eigenlijk niet meer heel erg en het paard al helemaal niet. Alweer een goede ervaring, en het was net alsof hij had mee gewerkt. En als ik met de beginners bezig ben en hij maakte lawaai was het ook net alsof hij door mijn praten inderdaad stopte en dan hoorde ik hem de hele les niet meer. Bedank hem maar van me, zonder te weten heb ik dus ook contact met hem, alleen 'op mijn manier', onbewust ...”
Ik denk dat er heel veel mensen zijn die op hun eigen manier met dieren en de natuur om hen heen communiceren. Dat kan respectvol, zoals hier, maar dat kan ook destructief, geen ruimte latend. De een geeft er woorden aan, de ander ervaart alleen.

De steenmarter (1)

In een rijhal voor paarden zit een ontzettend leuke steenmarter! Hij is vreselijk vrolijk en goedgehumeurd en vindt het hartstikke leuk tussen het plafond en het dak. Maar de paarden schrikken van het lawaai dat hij maakt als hij heen en weer rent.
Dat vertel ik de marter en hij vindt het erg lachwekkend dat die grote dieren bang zijn voor hem. Hij is trots op het lawaai dat hij maakt en hij vindt zichzelf erg snel.
Ik vertel de marter dat de paarden soms zo schrikken dat ze gekke bewegingen maken en dat er daardoor weleens mensen van het paard zijn gevallen.
‘Is dat erg?’ vraagt hij. ‘Nou, dat kan nogal zeer doen en het is niet de bedoeling van paardrijden.’
De marter antwoordt: ‘Ik zou ook nooit op een paard gaan zitten.’
Ik leg uit dat mensen dat dus wel doen en het leuk vinden en vraag of we tot een samenwerking kunnen komen. Op zich gaat het maar om een paar korte periodes op een dag dat er gereden wordt, vertel ik hem. Als hij op die momenten nou eens stil is?
De marter zegt dat hij dat wel kan. Doe je het ook, vraag ik hem. Ik krijg de indruk dat hij wel welwillend is. Misschien mede door het beeld dat ik hem geef dat de eigenaren van stal niet hun best doen om de marter weg te krijgen. Als hij nou es in ruil voor dit goede hotel stil is als er gereden wordt?
(wordt vervolgd; dit is vers van de pers dus ik weet ook nog geen uitkomst)

Nieuwe blog erbij

Zondag 17 januari ben ik begonnen aan een nieuwe blog. De titel is "Tolk tussen mens en dier".
Er staan korte verhalen op waaruit stukjes van gesprekken met huisdieren staan.
Je kunt hier klikken om op die blog te komen.

Gehandicapte dieren

Soms tref ik tijdens mijn werk als dierentolk gehandicapte dieren.
Met zwakbegaafde dieren is het vaak moeilijk om een gesprek te beginnen. Het begint al dat ze niet inhaken op mijn kennismakingspraatje. Het is dan even zoeken naar aanknopingspunten. Wat wekt de interesse in het dier op van waaruit we kunnen praten?
Vaak is het zo dat ik langzaamaan tot de ontdekking kom dat er niet zoveel in het koppie omgaat. En dat moet ik de eigenaar vertellen. Die is meestal opgelucht en had zelf ook al een vermoeden.
Ineens kan gedrag verklaard worden en het dier begrepen. Acceptatie en begrip dat het dier is zoals het is, maakt dat niet zulk fijn gedrag (niet leren van situaties, continu op schoot willen, veel blaffen, in huis plassen, onredelijke uitvallen naar medebewoners) beter verdragen kan worden.
Het kan ook dat de hersencapaciteit er wel is maar niet in werking treedt als het nodig is. Zo’n dier leeft in zijn eigen veilige wereld en raakt in paniek als de denkradertjes normaliter zouden moeten gaan werken maar dat bij dit dier niet doen. Het enige dat het dier kan doen is anderen weg blaffen of weg bijten. Of in een diepe stilte in zichzelf vallen en zich daarmee buiten de wereld sluiten.
En dan de hyperactieve dieren, de stuiterballen. Ook die zijn lastig om een gesprek mee te voeren want ze hipsen van de ene naar de andere plek. Ik moet op het nivo van diercommunicatie mijn trukendoos erbij halen om toch een goed gesprek met ze te kunnen voeren.

Net als wanneer mensen een gehandicapt kind hebben en daar op aangekeken worden (anderen zeggen dat ze de opvoeding altijd veel beter zouden doen), hebben mensen die een gehandicapt dier in huis hebben ook met andermans oordelen te maken. Maar ik vind het klasse om te zien met hoeveel liefde de zwakkere dieren opgevangen worden en hoeveel inzet mensen hebben naar zo’n dier.
Ondanks de liefde, zorg en aandacht voor zo’n dier speelt er ook een stukje verlies- en rouwverwerking mee. Er waren andere verwachtingen toen het dier in huis gehaald werd.

Hoe zit het met vrije dieren, vroeg ik me af. Onder hen tref ik geen gehandicapte dieren.
Ik vermoed dat solitair levende gehandicapte dieren het gewoonweg zelf niet redden. Gehandicapte dieren in grote kuddes zouden misschien nog wel een tijdje kunnen overleven omdat ze meegenomen worden door de zorgende groep. Maar ik vermoed dat het toch ook deze dieren zijn die als eersten ten prooi vallen aan roofdieren.

Voor aansluitende info, zie hier.

De huismuizen en hun vermaak

Het communiceren met muizen en uitleggen wat de menselijke bewoner van het huis wel en niet tolereert, houdt me nu al een week bezig.
De beestjes willen het best goed doen en kennen inderdaad hun plek maar hun nieuwsgierigheid en levendigheid zijn zó gigantisch groot.
Vriendin Petra is er maar druk mee.

Eén blik in het boek Nederlandse spreekwoorden/spreuken en zegswijzen (eerste druk 1956) laat maar liefst 14 uitspraken over muizen zien. Muizen hebben mensen dus altijd beziggehouden en dat brengt mij bij mijn geliefde citaat van Prediker: er is niks nieuws onder de zon.